สีเฉดม่วงในวัฒนธรรมของญี่ปุ่น
ภาพประกอบโดย WALK on CLOUD
วันนี้เราจะมาพูดถึง ชื่อสีม่วงต่างๆ ของญี่ปุ่นกันครับ
สีแรกคือ สีดอกฟุจิ (藤色: ฟุจิอิโระ)
R:159
G:155
B:202
ชื่อสีมาจากดอกฟุจิ หรือดอก Japanese wisteria เป็นสีม่วงอ่อนๆ สีนี้สืบทอดมายาวนานตั้งแต่ยุคสมัยเฮอันจนถึงปัจจุบัน ได้รับความนิยมในหมู่หญิงสาวชาวญี่ปุ่น
ดอกฟุจิจะบานในช่วงเดือนพฤษภาคม สีม่วงของดอกฟุจิจะตัดกับสีเขียวสดของใบไม้ ดอกฟุจิโดยธรรมชาติเป็นดอกไม้ที่อยู่ในภูเขา อาศัยพันเกาะตามต้นไม้ใหญ่ต้นอื่น และมนุษย์นำมาปลูกโดยให้ต้นฟุจิอาศัยเกาะกับเสาที่ติดตั้งไว้
ตามบทกลอนต่างๆ จะมีการกล่าวถึงดอกฟุจิ เก่าแก่ไปถึงยุคนารา (ค.ศ. 710 – 794) ซึ่งทำให้ทราบได้ว่า ผู้คนนิยมปลูกดอกฟุจิประดับไว้ในบริเวณบ้านมานมนาน
ฟุจิวะระ (藤原 แปลว่าทุ่งดอกฟุจิ) เป็นชื่อนามสกุลที่จักรพรรดิเทนจิ (天智天皇 ค.ศ. 626 – 672 ตรงกับสมัยทวารวดีตอนต้นของประเทศไทย) พระราชทานกับ นะคะโตะมิ โนะ คะมะทะริ (中臣鎌足) จึงทำให้ดอกฟุจิเป็นสัญลักษณ์ของตระกูลฟุจิวะระที่ทรงอิทธิพล
ตามวัดหรือศาลเจ้าต่างๆ ที่ตระกูลฟุจิวะระมีส่วนเกี่ยวข้อง จะปลูกดอกฟุจิไว้ประดับ ตัวอย่างเช่นที่ ศาลเจ้าคะสุกะไทฉะ (春日大社) ในนารา, ศาลเจ้า โอฮะระโนะจินจะ (大原野神社) ในเกียวโตะ, วัดเบียวโดอิน (平等院) ในเมืองอุจิ จังหวัดเกียวโตะ
สีของดอกฟุจิถือว่าเป็นสีที่มีระดับ สำหรับตระกูลฟุจิวะระที่นำพาความรุ่งเรืองมายังยุคเฮอัน (ค.ศ. 794 – 1185) กล่าวกันว่าสีฟุจินั้น “สีที่ดีที่สุดจากทุกสี” (色のなかの色)
สีม่วงเอะโดะ (江戸紫: เอะโดะมุระซะคิ)
R:116
G:83
B:153
เป็นสีม่วงเข้มที่กำเนิดขึ้นมาในยุคเอะโดะ สีม่วงแบบนี้ถ้าเห็นแล้วเราคงนึกถึงละครคะบุกิ สีนี้เกิดจากการย้อมโดยใช้รากของต้นหญ้าม่วง (ムラサキ草: มุระซะคิโซ) ซึ่งเป็นพืชที่พบเห็นได้ทั่วไปในเขตมุซะชิโนะมาย้อมสี
สีม่วงเอะโดะเป็นที่นิยมในหมู่ชาวบ้าน จนกลายเป็นสัญลักษณ์เป็น OTOP ของเอะโดะ และโด่งดังไปทั่วประเทศ
หนึ่งในเหตุผลที่ทำให้สีม่วงเอะโดะเป็นที่รู้จัก ก็คือละครคะบุกิ ซึ่งตัวละครเอกของละครคะบุกิเรื่อง “สุเคะโระคุ ยุคะริ โนะ เอะโดะ ซะคุระ” (助六縁江戸桜) ที่ชื่อว่า สุเคะโระคุ นั้นมีผ้าคาดหัวสีม่วงเอะโดะประดับไว้
ตัวละครที่สองจากซ้ายมือคือ สุเคะโระคุ ที่มีผ้าคาดหัวสีม่วงเอะโดะ
ในยุคนั้น ละครคะบุกิถือว่าเป็นสิ่งบันเทิงขั้นสุดสำหรับเหล่าชาวเมืองเอะโดะ นักแสดงละครคะบุกินั้นถือได้ว่าเป็นผู้นำแฟชั่นที่ ทำให้ผู้คนเอาเป็นแบบอย่าง จนสีม่วงเอะโดะกลายเป็นสียอดนิยม แต่ว่าสีม่วงเอะโดะจะไม่ได้ถูกใช้ย้อมบนเสื้อผ้าให้เป็นสีหลัก แต่จะใช้สีม่วงเอะโดะเป็นสีที่เน้นเพิ่มเติม (accent color)
สีอ่อน (薄色: อุสุอิโระ)
R:206
G:180
B:186
สีอ่อน หรือ อุสุอิโระ ในภาษาญี่ปุ่นนี่หมายความถึง สีม่วงอ่อน ที่เรียกสีม่วงอ่อนว่า “สีอ่อน” นี้เพราะเป็นการเปรียบเทียบกับสีม่วงเข้มที่ถูกเรียกว่า “สีเข้ม” (濃色: โคะอิโระ)
ในยุคสมัยเฮอันนั้น สีม่วงถือว่าเป็นสีที่มีระดับ เลยหากพูดคำว่า “สี” (色: อิโระ) นั้นจะบ่งชี้ถึงสีม่วง ดังนั้นจึงมีคำศัพท์อย่าง “สีเข้ม” และ “สีอ่อน” ที่หมายถึง สีม่วงอ่อนนี้ ครับ
+++
สีม่วงที่ถือว่าเป็นสีที่มีระดับ ปัจจุบันสีม่วงเหล่านี้ก็ยังมีอิทธิพลหลงเหลืออยู่ในวัฒนธรรมญี่ปุ่น
ภาพประกอบ WALK on CLOUD
เรื่องแนะนำ :
– สีเฉดแดงในวัฒนธรรมของญี่ปุ่น
– สีครามกับญี่ปุ่น
– โลกหลังความตายของเทพอิซะนะมิ ภรรยาของเทพให้กำเนิดญี่ปุ่น
– เทพแห่งพายุ สุสะโนะโอะ (Susanoo no Mikoto)
– ความแตกต่างระหว่าง 妥当[ดะโต] “เหมาะสม” และ 適当[เทะคิโต] ที่มีหลายความหมาย
อ้างอิง
– https://www.543life.com/content/nipponcolor/post20240507.html
– https://shop.tableau1988.co.jp/blogs/pickup/0014
– https://www.i-iro.com/dic/usu-iro
#สีม่วงญี่ปุ่น #สีเฉดม่วงในวัฒนธรรมของญี่ปุ่น #สีญี่ปุ่น #nipponcolor #japancolor